Concentratieproblemen bij kinderen
In het onderwijs en de kinderopvang wordt vaak gesproken over concentratieproblemen bij kinderen. Toch is het belangrijk om te begrijpen dat het zelden een kwestie is van het onvermogen om zich te concentreren, maar dat het eerder het resultaat is van verschillende belemmeringen. Het is dan ook belangrijk om er achter te komen wat de oorzaak is van het gebrek aan concentratie. Geef het kind een tablet, telefoon of tv-tijd en het kan zich concentreren. Als je je dit beseft, dan kun je het kind ook begeleiden om erachter te komen wat de oorzaak is van concentratieproblemen en er vervolgens (samen) mee aan de slag gaan.
De meest voorkomende oorzaak is het gebrek aan motivatie. Kinderen hebben van nature een nieuwsgierigheid naar de wereld om hen heen, maar als deze nieuwsgierigheid niet wordt aangewakkerd, kan het lijken alsof ze zich niet kunnen concentreren. De opdracht boeit ze niet, ze snappen het nut er niet van of ze vinden het gewoonweg niet leuk om te doen. Waarom zouden ze er dan enthousiast mee bezig gaan? Kijk dus hoe de opdracht wel aansluit bij het kind en hoe je het wel enthousiast en nieuwsgierig krijgt. Wedden dat het dan al een stuk makkelijker gaat?
Een andere oorzaak is dat de opdracht te makkelijk of te moeilijk is. Hij sluit dus niet aan bij het niveau van het kind en daardoor wordt hij niet geprikkeld en uitgedaagd. Het is dan ook belangrijk om lesmaterialen af te stemmen op het niveau en de interesses van het kind om de intrinsieke motivatie te stimuleren. Als het kind aangeeft dat het allemaal te makkelijk is, geef het kind dan geen extra werk op hetzelfde niveau, maar een niveau hoger.
Een andere belangrijke factor die vaak over het hoofd wordt gezien, zijn omgevingsfactoren. Kinderen zijn gevoelig voor hun omgeving. Een onrustige, lawaaierige of chaotische omgeving kan de concentratie aanzienlijk belemmeren. In het tijdperk van smartphones en tablets worden kinderen vaak blootgesteld aan constante digitale prikkels. Dit zorgt weer voor een hele andere uitdaging.
Momenteel zijn er steeds meer locaties waar de telefoon niet welkom is. Erg goed! Alleen is de vraag dan wel of er andere (spel)mogelijkheden zijn. Van hangen worden ze ook niet vrolijk. Is er een spelletjeskast, tafeltennistafel, muzieklokaal beschikbaar? Is er ruimte voor initiatieven vanuit de kinderen zelf?
Een ander probleem is dat wij teveel verwachten van kinderen. We denken dat kinderen zich veel langer kunnen concentreren, dan ze eigenlijk kunnen op een bepaalde leeftijd. Kijk dus ook of het wel reëel is wat je verwacht. Dit is immers ook iets wat een kind moet oefenen.
De richtlijn is:
Peuters (2-3 jaar): Ongeveer 3-5 minuten.
Kleuters (4-5 jaar): 5-10 minuten.
Basisschoolleeftijd (6-12 jaar): 10-20 minuten.
Tieners (12-18 jaar): 20-45 minuten.
In plaats van te spreken over concentratieproblemen, zouden we dus moeten streven naar het begrijpen van de belemmeringen die zich voordoen. Het is van cruciaal belang om samen te werken met ouders, opvoeders en professionals om een omgeving te creëren die de natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen voedt en hen in staat stelt om hun concentratievaardigheden te ontwikkelen. Laten we samen streven naar een wereld waarin concentratieproblemen slechts een verouderd begrip is en waar kinderen de kans krijgen om hun volledige potentieel te bereiken.
Er zijn nog uiteraard nog meer belemmeringen die kunnen zorgen voor minder concentratie. Wil je hier graag dieper op in gaan? Volg dan de training “Concentratieprobleem?! Wat zit er achter?”
